Friday, December 12, 2025

IIT Gandhinagar becomes Gujarat’s first Gen-Z themed Post Office, offering a range of youth-centric services

भारतीय डाक विभाग ने आधुनिकीकरण की दिशा में एक कदम बढ़ाते हुए गुजरात का पहला जेन-Z थीम आधारित नवीनीकृत भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान (आईआईटी) गांधीनगर डाकघर का उद्घाटन किया- जिसे जेनरेशन Z के साथ अधिक निकटता से जुड़ने के उद्देश्य से देशव्यापी पहल के तहत तैयार किया गया है। माननीय केंद्रीय संचार मंत्री श्री ज्योतिरादित्य एम. सिंधिया के दृष्टिकोण से निर्देशित इस पहल का उद्देश्य डाकघरों को जीवंत, विद्यार्थी-केंद्रित, प्रौद्योगिकी-सक्षम स्थानों के रूप में फिर से परिकल्पित करना है, जो युवा नागरिकों के साथ प्रतिध्वनित हों। यह परिवर्तन एक राष्ट्रीय पहल का हिस्सा है, जिसमें 15 दिसंबर तक शैक्षणिक परिसरों में स्थित 46 मौजूदा डाकघरों के नवीनीकरण को शामिल किया गया है।



इस जेन-Z नवीनीकृत आईआईटी गांधीनगर डाकघर का उद्घाटन 5 दिसंबर,2025 को गुजरात परिमंडल के मुख्य पोस्टमास्टर जनरल श्री गणेश वी. सावळेश्वरकर एवं आईआईटी गांधीनगर के निदेशक, प्रो. रजत मूना द्वारा महाप्रबंधक (वित्त) डॉ. राजीव कांडपाल और उत्तर गुजरात परिक्षेत्र के पोस्टमास्टर जनरल श्री कृष्ण कुमार यादव की गरिमामयी उपस्थिति में किया गया। 




इस अवसर पर ‘IITGN: गुजरात का प्रथम Gen Z विषयक डाकघर’ पर एक विशेष आवरण एवं आईआईटी गांधीनगर डाकघर का स्थायी चित्रात्मक विरूपण भी जारी किया गया।


इस अवसर पर मुख्य पोस्टमास्टर जनरल श्री गणेश वी. सावळेश्वरकर ने कहा कि आईआईटी गांधीनगर डाकघर विशेष रूप से युवाओं की जरूरतों, उनकी रचनात्मकता, आधुनिक सोच और तकनीकी अपेक्षाओं को ध्यान में रखते हुए तैयार किया गया है। इसका लुक एंड फील पूरी तरह जेन-Z वाइब्स और संस्कृति को प्रतिबिंबित करता है। इस डाकघर को आईआईटी गांधीनगर के छात्रों की सक्रिय भागीदारी से नया रूप दिया गया है। इनके विचारों ने भित्तिचित्रों, आंतरिक विषय और प्रचार सामग्री को आकार दिया है, जिससे डाकघर को एक विशिष्ट युवा-केंद्रित पहचान मिली है।




आईआईटी गांधीनगर के निदेशक प्रो. रजत मूना ने डाक विभाग की इस जेन-Z पोस्ट ऑफिस पहल की सराहना की और आशा व्यक्त की कि अधिकतम संख्या में छात्र डाक विभाग की सेवाओं तथा उपलब्ध कराई गई आधुनिक सुविधाओं का लाभ उठाएंगे। डाकघर में आईआईटी गांधीनगर के छात्रों द्वारा निर्मित "ट्री ऑफ लाइफ ऑफ आईआईटीजीएन” भित्ति-चित्र में परिसर में पाए जाने वाले विविध पक्षियों की समृद्ध विविधता को उजागर किया गया है। इस कलाकृति में एक समृद्ध वृक्ष को दर्शाया गया है, जिसकी शाखाओं पर आईआईटी गांधीनगर परिसर में बसे विविध पक्षी दिखाई देते हैं—जो संस्थान के जीवंत पारिस्थितिकी तंत्र से उसके गहरे संबंध का प्रतीक हैं।



पोस्टमास्टर जनरल श्री कृष्ण कुमार यादव ने बताया कि जेन-Z आईआईटी पोस्ट ऑफिस में उपलब्ध आधुनिक सुविधाएँ—जैसे वाई-फाई, कैफेटेरिया, मिनी-लाइब्रेरी, पार्सल, ज्ञान पोस्ट, पार्सल पैकेजिंग सेवाएँ, फिलेटली, डाकघर बचत सेवाएँ, डाक जीवन बीमा, इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बैंक, छात्रों के लिए स्पीड पोस्ट में छूट, और क्यूआर आधारित डिजिटल भुगतान सुविधाएँ—इसे और अधिक आधुनिक एवं सुगम बनाती हैं। नवीनीकृत आईआईटी गांधीनगर डाकघर अब युवाओं के सशक्तिकरण, संस्थागत सहयोग और जन सेवा के आधुनिकीकरण का प्रतीक बन गया है।


आईआईटी छात्रों और संबंधित फैकल्टी को गुजरात के पहले जेन-Z थीम आधारित नवीनीकृत आईआईटी गांधीनगर डाकघर को डिज़ाइन करने में उनके योगदान के लिए सम्मानित भी किया गया।

इस अवसर पर निदेशक डाक सेवा श्री सुरेख रेघुनाथेन, प्रवर अधीक्षक, रेल डाक सेवा श्री पियूष रजक, प्रवर डाक अधीक्षक, गांधीनगर श्री शिशिर कुमार, डिप्टी अधीक्षक श्री एम. एम. प्रजापति, श्री एस. के. वर्मा, सहायक निदेशक श्री वी एम वहोरा, श्री रितुल गाँधी, सहायक डाक अधीक्षक श्री एच. एन. कंतार, श्री भाविन प्रजापति, श्री रोनक शाह, इंस्पेक्टर श्री वी. के. प्रजापति, श्री चिराग सुथार, पोस्टमास्टर श्री सिंतु कुमार जैसवाल और आईआईटी गांधीनगर की ओर से प्रो. अभय राज गौतम, प्रो. मनीष कुमार, प्रो. हरमीत सिंह, रजिस्ट्रार श्री प्रेम कुमार सहित तमाम अधिकारी-छात्र उपस्थित रहे।

India Post inaugurated Gujarat’s first Gen-Z themed revamped Post Office at IIT Gandhinagar

IIT Gandhinagar becomes Gujarat’s first Gen-Z themed Post Office, offering a range of youth-centric services


India Post has taken a major step toward modernization by inaugurating Gujarat’s first Gen-Z themed, revamped IIT Gandhinagar Post Office —transformed under a nationwide initiative to connect more closely with Generation Z. This initiative, guided by the vision of the Hon’ble Union Minister of Communications, Shri Jyotiraditya M. Scindia, aims to re-imagine Post Offices as vibrant, student-centric, technology-enabled spaces that truly resonate with young citizens. This transformation is part of a national initiative covering Revamp of 46 existing Post Offices located within educational campuses by 15th of December.

The Gen-Z themed revamped IIT Gandhinagar Post Office was inaugurated on 5th December, 2025 by the Chief Postmaster General, Gujarat Circle Shri Ganesh V. Sawaleshwarkar, and Director, IIT Gandhinagar Prof. Rajat Moona in the esteemed presence of General Manager (Finance) Dr. Rajeev Kandpal and Postmaster General, North Gujarat Region Shri Krishna Kumar Yadav. To mark the occasion, a Special Cover on “IITGN: First Gen Z Themed Post Office of Gujarat’’ and a permanent pictorial cancellation of the IIT Gandhinagar Post Office were also released.

On this occasion, Chief Postmaster General Shri Ganesh V. Sawaleshwarkar said that the IIT Gandhinagar Post Office has been designed keeping in mind the needs, creativity, modern outlook, and technological expectations of today’s youth. Its look and feel fully reflect Gen-Z vibes and culture. The redesigned has been carried out with the active participation of IIT Students from the IIT Gandhinagar, whose ideas have shaped the murals, interior themes, and promotional material—giving the Post Office a distinct youth-driven identity.

Director IIT Gandhinagar, Prof. Rajat Moona appreciated the Department of Posts for this Gen-Z Post Office initiative and expressed hope that the maximum number of students would benefit from the Department of Posts’ services and the modern facilities offered. The “Tree of Life of IITGN” mural, created by IIT Gandhinagar students in Post Office, highlights the rich avian diversity found on the IITGN campus. The artwork features a flourishing tree adorned with the very birds that inhabit the institute’s natural surroundings, symbolising IIT Gandhinagar’s deep connection with its vibrant ecosystem.

Postmaster General Shri Krishna Kumar Yadav told that modern amenities such as Wi-Fi, cafeteria, a mini-library, Parcels, Gyan Post, Parcel Packaging Services, Philately, Post Office Savings Scheme, Postal Life Insurance, India Post Payments Bank, Speed Post discounts for Students, QR-based digital payment facilities in Gen Z IIT Post Office makes it more contemporary and accessible. The revamped IIT Gandhinagar Post Office now stands as a symbol of youth empowerment, institutional collaboration, and public-service modernization.

 IIT students and the relevant faculty were also felicitated for their contribution in designing the IIT Gandhinagar Post Office as Gujarat’s first Gen-Z themed revamped Post Office.

On this occasion, Director Postal Services (HQ) Shri Surekh Raghunathan, Sr. Superintendent, Railway Mail Service Shri Piyush Rajak, Senior Superintendent of Gandhinagar Shri Shishir Kumar, Dy. Superintendent Shri M M Prajapati, Shri SK Verma, Assistant Director Shri Varis M. Vahora, Shri Ritul Gandhi, Assistant Superintendent Shri H N Kantar, Shri Bhavin Prajapati, Shri Ronak Shah and Inspector Shri V K Prajapati, Shri Chirag Suthar, Postmaster Shri Sintu Kumar Jaiswal and from IIT Gandhingar Prof. Abhay Raj Gautam, Prof. Manish Kumar, Prof. Harmeet Singh, Registrar Shri Prem Kumar along with other officials and students were present.


ભારતીય ડાક વિભાગ દ્વારા આઈઆઈટી ગાંધીનગરમાં ગુજરાતનું પ્રથમ નવીનીકૃત જેન-Z થીમ આધારિત પોસ્ટ ઓફિસનું શુભારંભ

આઈઆઈટી ગાંધીનગર બન્યું ગુજરાતનું પ્રથમ જેન-Z પોસ્ટ ઓફિસ, યુવાનોને અનુકૂળ વિવિધ સેવાઓ સાથે


ભારતીય ડાક વિભાગે આધુનિકીકરણ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ભરતી વખતે ગુજરાતનું પ્રથમ જેન-Z થીમ આધારિત નવીનીકૃત ભારતીય પ્રૌદ્યોગિકી સંસ્થા (આઈઆઈટી) ગાંધીનગર પોસ્ટ ઓફિસ નું શુભારંભ કર્યોં છે - જેને જનરેશન-Z પેઢી સાથે વધુ નજીકથી જોડાવાના હેતુથી દેશવ્યાપી પહેલના ભાગરૂપે વિકસાવવામાં આવ્યું છે. માનનીય કેન્દ્રીય સંચાર મંત્રી શ્રી જ્યોતિરાદિત્ય એમ. સિંધિયા ની દ્રષ્ટિ અને માર્ગદર્શન હેઠળ આ પહેલનો હેતુ પોસ્ટ ઓફિસઓને જીવંત, વિદ્યાર્થી-કેન્દ્રિત અને પ્રૌદ્યોગિકી-સક્ષમ સ્થળો તરીકે પુનઃપરિકલ્પિત કરવાનો છે, જે યુવાપેઢીના ભાવ સાથે સમન્વય બનાવે. આ પરિવર્તન રાષ્ટ્રીય પહેલનો ભાગ છે, જેમાં 15 ડિસેમ્બર સુધી શૈક્ષણિક કેમ્પસમાં સ્થિત 46 હાલના પોસ્ટ ઓફિસનાં નવીનીકરણનો સમાવેશ થાય છે.

આ જેન-Z થીમ આધારિત નવીનીકૃત પોસ્ટ ઓફિસનું ઉદ્ઘાટન 5 ડિસેમ્બર, 2025ના રોજ ગુજરાત પરિમંડળના મુખ્ય પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી ગણેશ વી. સાવળેશ્વરકર અને આઈઆઈટી ગાંધીનગરના નિદેશક પ્રો. રજત મૂના દ્વારા, મહાપ્રબંધક (વિત્ત) ડો. રાજીવ કાંડપાલ તથા ઉત્તર ગુજરાત પરિક્ષેત્રના પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી કૃષ્ણકુમાર યાદવની વિશિષ્ટ હાજરીમાં કરવામાં આવ્યું. આ અવસર પર ‘IITGN: ગુજરાતનું પ્રથમ Gen-Z વિષયક ડાકઘર’ પર એક વિશેષ આવરણ અને આઈઆઈટી ગાંધીનગર પોસ્ટ ઓફિસનું સ્થાયી ચિત્રાત્મક વીરૂપણ  પણ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું.

આ અવસર પર, ચીફ પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી ગણેશ વી. સાવળેશ્વરકરે જણાવ્યું કે આઈઆઈટી ગાંધીનગર પોસ્ટ ઓફિસ ખાસ કરીને યુવાનોની જરૂરિયાતો, તેમની સર્જનાત્મકતા, આધુનિક વિચારસરણી અને પ્રૌદ્યોગિક અપેક્ષાઓને ધ્યાનમાં રાખીને તૈયાર કરવામાં આવી છે. તેનો દેખાવ અને અનુભૂતિ સંપૂર્ણ રીતે જેન-Z વાયબ્સ અને સંસ્કૃતિને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ પોસ્ટ ઓફિસને આઈઆઈટી ગાંધીનગરના વિદ્યાર્થીઓની સક્રિય ભાગીદારી દ્વારા નવી ઓળખ આપવામાં આવી છે. તેમના વિચારો ભીંતચિત્રો, આંતરિક થીમ તથા પ્રચાર સામગ્રીના ડિઝાઇનમાં પ્રતિબિંબિત થયા છે, જેના કારણે પોસ્ટ ઓફિસને વિશિષ્ટ યુવા-કેન્દ્રિત ઓળખ મળી છે.

આઈઆઈટી ગાંધીનગરના નિદેશક પ્રો. રજત મૂનાએ આ જેન-Z પોસ્ટ ઓફિસ પહેલ માટે પોસ્ટ વિભાગની પ્રશંસા કરી અને આશા વ્યક્ત કરી કે મહત્તમ સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીઓ પોસ્ટ વિભાગની સેવાઓ અને આધુનિક સુવિધાઓનો લાભ મેળવશે. આઈઆઈટી ગાંધીનગરના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા રચાયેલ “ટ્રી ઓફ લાઇફ ઓફ IITGN” ભીંતચિત્રમાં કેમ્પસમાં જોવા મળતા વિવિધ પક્ષીઓની સમૃદ્ધ વૈવિધ્યતા ઉજાગર કરવામાં આવી છે. આ કલા કૃતિમાં એક સમૃદ્ધ વૃક્ષ દર્શાવાયું છે, જેની ડાળીઓ પર આઈઆઈટી ગાંધીનગર પરિસરમાં વસતા અનેક પ્રકારના પક્ષીઓ દેખાઈ આવે છે—જે સંસ્થાના જીવંત પર્યાવરણીય તંત્ર સાથેના તેના ગાઢ સંબંધનું પ્રતીક છે.
 
પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી કૃષ્ણ કુમાર યાદવે જણાવ્યું કે જેન-Z આઈઆઈટી પોસ્ટ ઓફિસમાં વાઈ-ફાઈ, કાફેટેરિયા, મિની લાઈબ્રેરી, પાર્સલ, જ્ઞાન પોસ્ટ, પાર્સલ પેકેજિંગ સેવાઓ, ફિલેટેલી, પોસ્ટ ઓફિસ બચત સેવાઓ, ડાક જીવન વીમા, ઈન્ડિયા પોસ્ટ પેમેન્ટ્સ બેંક, વિદ્યાર્થીઓ માટે સ્પીડ પોસ્ટમાં છૂટ તેમજ કયુઆર આધારિત ડિજિટલ પેમેન્ટ જેવી આધુનિક સુવિધાઓ આ પોસ્ટ ઓફિસને વધુ આધુનિક, સુલભ તથા યુવા-મૈત્રીપૂર્ણ બનાવે છે. નવીનીકૃત આઈઆઈટી ગાંધીનગર પોસ્ટ ઓફિસ હવે યુવાઓના સશક્તિકરણ, સંસ્થાગત સહકાર અને જનસેવાના આધુનિકીકરણનું પ્રતિક બની ગયું છે.

આઈઆઈટી વિદ્યાર્થીઓ અને સંબંધિત ફેકલ્ટીને ગુજરાતના પ્રથમ જેન-Z થીમ આધારિત નવીનીકૃત આઈઆઈટી ગાંધીનગર પોસ્ટ ઓફિસના ડિઝાઇનમાં તેમના યોગદાન માટે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.

આ અવસર પર ડાક સેવા નિદેશક (મુખ્યાલય) શ્રી સુરેખ રેઘુનાથેન, પ્રવર અધીક્ષક રેલ ડાક સેવા શ્રી પિયૂષ રજક, પ્રવર અધીક્ષક ગાંધીનગર મંડળ શ્રી શિશિર કુમાર, નાયબ અધીક્ષક શ્રી એમ. એમ. પ્રજાપતિ, શ્રી એસ. કે. વર્મા, સહાયક નિદેશક શ્રી વી. એમ. વહોરા, શ્રી રિતુલ ગાંધી, સહાયક અધીક્ષક શ્રી એચ. એન. કંતાર, શ્રી ભાવિન પ્રજાપતિ, શ્રી રોનક શાહ, ડાક નિરીક્ષક શ્રી વી. કે. પ્રજાપતિ, શ્રી ચિરાગ સુથાર, પોસ્ટ માસ્તર શ્રી સિન્ટુ કુમાર જયસ્વાલ તથા આઈઆઈટી ગાંધીનગર તરફથી પ્રો. અભય રાજ ગૌતમ, પ્રો. મનીષ કુમાર, પ્રો. હરમીત સિંહ, રજીસ્ટ્રાર શ્રી પ્રેમ કુમાર સહિત અન્ય અધિકારીઓ અને વિદ્યાર્થીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા.

 


 



 भारतीय डाक विभाग ने आईआईटी गांधीनगर में गुजरात के पहले नवीनीकृत जेन-Z विषय वाले डाकघर का किया उद्घाटन

आईआईटी गांधीनगर बना गुजरात का पहला जेन-Z डाकघर, युवाओं के लिए जुड़ी तमाम सेवाएं

Thursday, December 11, 2025

International Book Festival, Ahmedabad : Books and Stamps both play an important role to promote literature, art and culture - Postmaster General Krishna Kumar Yadav

अहमदाबाद में 13 नवंबर से 23 नवंबर 2025 तक आयोजित 'अंतरराष्ट्रीय पुस्तक महोत्सव' ज्ञान, साहित्य और संस्कृति का अद्भुत संगम बन गया है। जहाँ एक ओर पुस्तकप्रेमी पुस्तकों के माध्यम से नई जानकारियाँ अर्जित कर रहे हैं, वहीं दूसरी ओर भारतीय डाक विभाग का स्टॉल लोगों को डाक टिकटों के माध्यम से भारत की कला, संस्कृति, इतिहास, शिक्षा और विरासत की विविधता से परिचित करा रहा है। भारत सरकार के शिक्षा मंत्रालय के अधीन नेशनल बुक ट्रस्ट एवं अहमदाबाद नगर निगम के संयुक्त तत्वावधान में आयोजित इस भव्य महोत्सव में डाक विभाग का स्टॉल नंबर 95 विशेष आकर्षण का केंद्र बना हुआ है, जहाँ निरंतर आगंतुकों की भीड़ उमड़ रही है। 




उत्तर गुजरात परिक्षेत्र के पोस्टमास्टर जनरल श्री कृष्ण कुमार यादव ने भी पुस्तक महोत्सव का दौरा किया और बताया कि भारतीय डाक स्टॉल पर पार्सल, स्पीड पोस्ट, ज्ञान पोस्ट, पार्सल पैकेजिंग सर्विस, फिलेटली, माई स्टैम्प, गंगा जल, इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बैंक के माध्यम से डिजिटल बैंकिंग इत्यादि सुविधाएँ उपलब्ध कराई गई हैं। पुस्तक प्रेमी और प्रकाशक डाक स्टॉल के माध्यम से देश-विदेश में कहीं भी पुस्तकें भेज सकते हैं। इसके अलावा डाकघर बचत सेवाएँ, डाक जीवन बीमा की सुविधा भी उपलब्ध है।





 





पोस्टमास्टर जनरल श्री कृष्ण कुमार यादव ने कहा कि पुस्तक महोत्सव पुस्तकों के प्रति रुचि बढ़ाने के साथ विभिन्न आयु वर्ग के पाठकों, लेखकों और प्रकाशकों को एक मंच पर जोड़कर साहित्यिक संवाद और सहयोग को नई दिशा प्रदान करता है। वहीं  फिलेटली प्रेमियों और संग्राहकों के लिए डाक स्टॉल एक अनोखा अवसर प्रदान कर रहा, जहाँ वे न केवल नई सामग्री का अवलोकन कर सकते हैं, बल्कि डाक टिकटों के माध्यम से भारत की विविध सांस्कृतिक परंपराओं और ऐतिहासिक धरोहर से भी परिचित हो सकेंगे। साहित्य, कला और संस्कृति से जोड़ने में पुस्तकों व डाक टिकटों की अहम भूमिका है। गुजरात  पर आधारित 'माई स्टैम्प' के प्रति लोगों में काफी उत्साह देखा जा रहा है, जिसमें गाँधी आश्रम, साबरमती स्थित महात्मा गाँधी, पतंग उत्सव और डांडिया नृत्य की डाक टिकट थीम शामिल है।  बच्चों व युवाओं के लिए यह अनुभव अत्यंत ज्ञानवर्धक और प्रेरणादायक सिद्ध हो रहा है, क्योंकि डाक टिकट राष्ट्र के इतिहास, संस्कृति और महत्वपूर्ण घटनाओं को सहज, रोचक और शिक्षाप्रद तरीके से प्रस्तुत करते हैं। यह स्टॉल पुस्तक महोत्सव के सांस्कृतिक माहौल को और भी समृद्ध और जीवंत बना रहा है।




अहमदाबाद मंडल के प्रवर अधीक्षक डाकघर श्री शिशिर कुमार ने बताया कि यहाँ लोग पुस्तक महोत्सव से ही अपनी पसंदीदा पुस्तकें अपने प्रियजनों तक पहुँचाने का आनंद उठा रहे हैं। यहाँ विभिन्न प्रकार के डाक टिकट, विशेष आवरण, रामायण डाक टिकट, श्री राम जन्मभूमि मंदिर पर आधारित खुशबूदार डाक टिकट सेट, खादी पोस्टकार्ड, सौराष्ट्र-कच्छ आधारित पिक्चर पोस्टकार्ड, ओलम्पिक आधारित डाक टिकट, वर्णमाला फिलेटली पुस्तकें, कॉफी मग, टी शर्ट सहित तमाम फिलेटलिक उत्पादों का प्रदर्शन किया गया है। मात्र ₹300 शुल्क में 12 डाक टिकटों की एक माई स्टैम्प शीट तैयार की जाती है, जो जन्मदिन, विवाह वर्षगाँठ, शुभ विवाह, रिटायरमेंट अथवा अन्य यादगार पलों के लिए एक अनोखा और विशेष स्मृति-उपहार बन जाती है। पुस्तक महोत्सव भ्रमण के बाद लेटर बॉक्स के माध्यम से बच्चों द्वारा अपने अनुभवों को सहेजते हुए पत्र भेजने की सुविधा भी यहाँ उपलब्ध है।

'અમદાવાદ આંતરરાષ્ટ્રીય પુસ્તક મહોત્સવ - 2025'માં ભારતીય ડાક વિભાગનો સ્ટોલ બન્યો આકર્ષણનું કેન્દ્ર 

સાહિત્ય, કલા અને સંસ્કૃતિ સાથે જોડવામાં પુસ્તકો તથા ડાક ટિકિટોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા – પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ કૃષ્ણ કુમાર યાદવ

‘અમદાવાદ આંતરરાષ્ટ્રીય પુસ્તક મહોત્સવ’માં ડાક વિભાગ મારફતે દેશ-વિદેશમાં પુસ્તકો *મોકલવાની સુવિધા ઉપલબ્ધ – પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ કૃષ્ણ કુમાર યાદવ


અમદાવાદમાં 13 નવેમ્બરથી 23 નવેમ્બર 2025 સુધી યોજાયેલ ‘અંતરરાષ્ટ્રીય પુસ્તક મહોત્સવ’ જ્ઞાન, સાહિત્ય અને સંસ્કૃતિનો અદભૂત સંગમ બની રહ્યો છે. જ્યાં એક તરફ પુસ્તકપ્રેમીઓ પુસ્તકોના માધ્યમથી નવી જાણકારીઓ મેળવી રહ્યા છે, ત્યાં બીજી તરફ ભારતીય ડાક વિભાગનો સ્ટોલ લોકોનો પરિચય ડાક ટિકિટો દ્વારા ભારતની કલા, સંસ્કૃતિ, ઇતિહાસ, શિક્ષણ અને વારસાની વૈવિધ્યતા સાથે કરાવી રહ્યો છે. ભારત સરકારના શિક્ષા મંત્રાલય હેઠળના નેશનલ બુક ટ્રસ્ટ અને અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના સંયુક્ત નેજા હેઠળ યોજાયેલા આ ભવ્ય મહોત્સવમાં ડાક વિભાગનો સ્ટોલ નંબર 95 ખાસ આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યો છે, જ્યાં સતત મુલાકાતીઓની ભીડ ઉમટી રહી છે. ઉત્તર ગુજરાત પરિક્ષેત્રના પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી કૃષ્ણ કુમાર યાદવએ પણ પુસ્તક મેળાની મુલાકાત લીધી અને જણાવ્યું કે ડાક સ્ટોલ પર પાર્સલ, સ્પીડ પોસ્ટ, જ્ઞાન પોસ્ટ, પાર્સલ પેકેજિંગ સર્વિસ, ફિલેટેલી, માય સ્ટેમ્પ, ગંગાજળ, ઇન્ડિયા પોસ્ટ પેમેન્ટ્સ બેંક મારફતે ડિજિટલ બેંકિંગ જેવી વિવિધ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ કરવામાં આવી છે. પુસ્તકપ્રેમી અને પ્રકાશકો ડાક સ્ટોલ મારફતે દેશ-વિદેશમાં ક્યાંય પણ પુસ્તકો મોકલી શકે છે. ઉપરાંત, ડાકઘર બચત સેવાઓ અને ડાક જીવન વીમાની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ છે.
 
પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી કૃષ્ણ કુમાર યાદવે જણાવ્યું કે પુસ્તકો પ્રત્યે રસ વધારવા સાથે પુસ્તક મહોત્સવ વિવિધ વય જૂથના વાચકો, લેખકો અને પ્રકાશકોને એક મંચ પર જોડીને સાહિત્યિક સંવાદ અને સહકારને નવી દિશા પ્રદાન કરે છે. ફિલેટલી પ્રેમીઓ અને સંગ્રાહકો માટે ડાક સ્ટોલ એક અનોખો અવસર પૂરું પાડી રહ્યો છે, જ્યાં તેઓ માત્ર નવી સામગ્રીનું અવલોકન જ નહીં, પરંતુ ડાક ટિકિટો દ્વારા ભારતની વૈવિધ્યપૂર્ણ સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓ અને ઐતિહાસિક ધરોહર વિશે પણ માહિતગાર થઈ શકે છે. સાહિત્ય, કલા અને સંસ્કૃતિ સાથે જોડવામાં પુસ્તકો અને ડાક ટિકિટોની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા છે. ગુજરાત આધારિત ‘માય સ્ટેમ્પ’ પ્રત્યે લોકોમાં ખાસ ઉત્સાહ જોવા મળી રહ્યો છે, જેમાં ગાંધી આશ્રમ, સાબરમતી ખાતેના મહાત્મા ગાંધી, પતંગ ઉત્સવ અને ડાંડીયા નૃત્ય જેવા વિષયો પર આધારીત ડાક ટિકિટોની થીમ સામેલ છે. બાળકો અને યુવાનો માટે આ અનુભવ અત્યંત જ્ઞાનવર્ધક અને પ્રેરણાદાયક સાબિત થઈ રહ્યો છે, કારણ કે ડાક ટિકિટો રાષ્ટ્રના ઇતિહાસ, સંસ્કૃતિ અને મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓને સરળ, રસપ્રદ અને શૈક્ષણિક રીતે રજૂ કરે છે. આ સ્ટોલ પુસ્તક મહોત્સવના સાંસ્કૃતિક માહોલને વધુ સમૃદ્ધ અને જીવંત બનાવી રહ્યો છે. 

અમદાવાદ મંડળના પ્રવર ડાક અધીક્ષક શ્રી શિશિર કુમારે જણાવ્યું કે અહીં લોકો પુસ્તક મેળાથી જ પોતાની મનપસંદ પુસ્તકોને પોતાના પ્રિયજનો સુધી મોકલવાનો આનંદ માણી રહ્યા છે. અહીં વિવિધ પ્રકારના ડાક ટિકિટ, વિશેષ આવરણ, રામાયણ ડાક ટિકિટ, શ્રી રામ જન્મભૂમિ મંદિર પર આધારિત ડાક ટિકિટ સેટ, ખાદી પોસ્ટકાર્ડ, સૌરાષ્ટ્ર–કચ્છ આધારિત પિક્ચર પોસ્ટકાર્ડ, ઓલિમ્પિક આધારિત ડાક ટિકિટ, વર્ણમાળા ફિલેટલી પુસ્તકો, કોફી મગ, ટી-શર્ટ સહિત અનેક ફિલેટલિક ઉત્પાદનોનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું છે. માત્ર ₹300ના શૂલ્કમાં 12 ડાક ટિકિટોની એક ‘માય સ્ટેમ્પ’ શીટ તૈયાર કરવામાં આવે છે, જે જન્મદિન, લગ્ન વર્ષગાંઠ, શુભ લગ્ન, નિવૃત્તિ અથવા અન્ય યાદગાર ક્ષણો માટે એક અનોખી અને ખાસ સ્મૃતિ ભેટ બની જાય છે. પુસ્તક મહોત્સવની મુલાકાત લીધા પછી, બાળકો લેટરબોક્સ દ્વારા પત્રો પણ મોકલી શકે છે, તેમના અનુભવોને સાચવી શકે છે.

India Post’s stall emerged as the center of attraction at the ‘Ahmedabad International Book Festival – 2025

Books and stamps both play an important role to promote literature, art and culture - Postmaster General Krishna Kumar Yadav

Postal Department providing facility to send Books across India and abroad at the Ahmedabad International Book Festival – Postmaster General Krishna Kumar Yadav


The Ahmedabad International Book Festival held from 13 to 23 November 2025, has become a remarkable confluence of knowledge, literature, and culture. While book lovers are gaining new insights through a wide range of books, India Post’s stall is introducing visitors to nation’s rich diversity of art, culture, history, education, and heritage through postage stamps. In this book festival, organized jointly by the National Book Trust under the Ministry of Education of the Government of India and the Ahmedabad Municipal Corporation, India Post’s stall number 95 has become a center of attraction, drawing a continuous flow of visitors. While visiting the Ahmedabad International Book Festival, Postmaster General, North Gujarat Region, Shri Krishna Kumar Yadav told that the India Post stall is offering a wide range of services, including Parcel, Speed Post, Gyan Post, Parcel Packaging Service, Philately, My Stamp, Ganga Jal, and digital banking facilities through India Post Payments Bank. Book lovers and publishers can send books anywhere across the country and abroad through the India Post’s stall. Additionally, Post Office Savings Services and Postal Life Insurance facilities are also available.



 




Postmaster General Shri Krishna Kumar Yadav said that the Book Festival not only fosters interest in reading but also brings together readers, writers, and publishers of all age groups on a common platform, thereby giving new direction to literary dialogue and collaboration. At the same time, this Stall is offering a unique opportunity for philately enthusiasts and collectors, where they can not only explore new material but also gain insight into India’s diverse cultural traditions and historical heritage through stamps. Book and stamps play a significant role in connecting people with literature, art, and culture. The ‘My Stamp’ series based on Gujarat is receiving an enthusiastic response from visitors, featuring theme such as Mahatma Gandhi at Sabarmati Ashram, the Kite Festival, and the traditional Dandiya dance. For children and youth, this experience is proving to be highly informative and inspiring, as postage stamps present the nation’s history, culture, and major events in an engaging, insightful, and educational manner. The stall is further enriching and enlivening the cultural atmosphere of the Book Festival.

Superintendent of Post Offices, Ahmedabad Division, Shri Shishir Kumar said that visitors are enjoying the experience of sending their favourite books to their loved ones directly from the Book Festival. A wide range of philatelic products is on display here, including various types of postage stamps, special covers, Ramayana stamps, a scented stamp set based on the Shri Ram Janmabhoomi Temple, khadi postcards, Saurashtra–Kutch themed picture postcards, Olympic-themed stamps, alphabetical philately books, coffee mugs, T-shirts, and many other philatelic. He added that a My Stamp sheet containing 12 personalised stamps is prepared for just ₹300, making it a unique and memorable gift for occasions such as birthdays, wedding anniversaries, weddings, retirements, or other special moments. After exploring the Book Festival, children also have the facility to post letters narrating their experiences through the letterbox placed here.




 






 

 'अहमदाबाद अंतरराष्ट्रीय पुस्तक महोत्सव - 2025' में भारतीय डाक विभाग का स्टॉल बना आकर्षण का केंद्र

साहित्य, कला और संस्कृति से जोड़ने में पुस्तकों व डाक टिकटों की अहम भूमिका - पोस्टमास्टर जनरल  कृष्ण कुमार यादव

'अहमदाबाद अंतरराष्ट्रीय पुस्तक महोत्सव' में डाक विभाग के माध्यम से देश-विदेश में पुस्तकें भेजने की सुविधा उपलब्ध-पोस्टमास्टर जनरल कृष्ण कुमार यादव