World Post Day : डाक विभाग द्वारा 'विश्व डाक दिवस' का आयोजन, 'भारतीय डाक: वित्तीय सशक्तिकरण अंतिम छोर तक' पर जारी हुआ विशेष आवरण

भारतीय डाक विभाग द्वारा गुजरात में 'विश्व डाक दिवस' का आयोजन 9 अक्टूबर, 2025 को भव्यता के साथ किया गया। इस वर्ष की थीम ‘पोस्ट फॉर पीपल – लोकल सर्विस, ग्लोबल रीच’ है, जो डाक सेवाओं की स्थानीय स्तर से लेकर वैश्विक स्तर तक की सशक्त भूमिका और प्रभावशीलता को उजागर करती है। विश्व डाक दिवस के अवसर पर क्षेत्रीय कार्यालय, अहमदाबाद के ‘मेघदूतम्’ सभाकक्ष में गुजरात परिमंडल के चीफ पोस्टमास्टर जनरल श्री गणेश वी. सावलेश्वरकर ने ”भारतीय डाक: वित्तीय सशक्तिकरण अंतिम छोर तक” पर विशेष आवरण एवं विश्व डाक दिवस की थीम 'पोस्ट फॉर पीपल, लोकल सर्विस, ग्लोबल रीच' पर विशेष विरूपण, पोस्टमास्टर जनरल, उत्तर गुजरात परिक्षेत्र श्री कृष्ण कुमार यादव, महाप्रबंधक (वित्त) डॉ. राजीव कांडपाल, एवं निदेशक डाक सेवा श्री सुरेख रेघुनाथेन की उपस्थिति में जारी किया गया। साथ ही सुकन्या समृद्धि योजना, डाक जीवन बीमा, इण्डिया पोस्ट पेमेंट्स बैंक के लाभार्थियों को पासबुक व पॉलिसी बॉन्ड प्रदान किए गए।

इस अवसर पर चीफ पोस्टमास्टर जनरल श्री गणेश वी. सावलेश्वरकर ने कहा, कि डाक विभाग न केवल स्थानीय स्तर पर संचार का सशक्त माध्यम रहा है, बल्कि वैश्विक स्तर पर भी अपनी महत्वपूर्ण भूमिका निभा रहा है। ‘डाक सेवा जन सेवा’ के माध्यम से विभाग आमजन को पारंपरिक डाक सेवाओं के साथ-साथ वित्तीय सशक्तिकरण से जुड़ी सेवाएँ प्रदान करते हुए एक समर्पित सेवा केंद्र की भूमिका निभा रहा है। डाक विभाग पारंपरिक सेवाओं के आधुनिकीकरण के साथ डिजिटल समावेशन और नागरिक सुविधा के क्षेत्र में भी अग्रणी भूमिका निभा रहा है। सामान्यजन से जुड़ाव के चलते ही इसे डाक 'घर' कहा जाता है, जहाँ आकर लोग घर जैसी आत्मीयता महसूस करते हैं।

महाप्रबंधक (वित्त) डॉ. राजीव कांडपाल ने कहा कि डाक विभाग ने न केवल ऐतिहासिक परिवर्तनों को करीब से देखा है, बल्कि हर युग में आमजन के जीवन का अभिन्न हिस्सा बनकर समाज में अपनी प्रासंगिकता बनाए रखी है। डाक विभाग ने सदैव समय के साथ कदम मिलाते हुए, पारंपरिक सेवाओं को आधुनिक तकनीक से जोड़कर जनता के विश्वास और सुविधा को सर्वोच्च प्राथमिकता दी है। वर्तमान दौर में डाक विभाग वित्तीय समावेशन एवं लोजिस्टिक्स सेवाओ में अपनी अग्रणी भूमिका निभा रहा है I

पोस्टमास्टर जनरल श्री कृष्ण कुमार यादव ने कहा कि 'विश्व डाक दिवस' का उद्देश्य विश्व भर में लोगों के दैनिक जीवन, व्यापार और सामाजिक व आर्थिक विकास में डाक सेवाओं की भूमिका के बारे में जागरूकता बढ़ाना है। 'एक विश्व-एक डाक प्रणाली' की अवधारणा को साकार करने हेतु 9 अक्टूबर, 1874 को 'यूनिवर्सल पोस्टल यूनियन' की स्थापना बर्न, स्विट्जरलैंड में की गई, जिससे विश्व भर में एक समान डाक व्यवस्था लागू हो सके। भारत प्रथम एशियाई राष्ट्र था, जो कि 1 जुलाई 1876 को इसका सदस्य बना। कालांतर में वर्ष 1969 में टोकियो, जापान में सम्पन्न यूनिवर्सल पोस्टल यूनियन कांग्रेस में इस स्थापना दिवस 9 अक्टूबर को 'विश्व डाक दिवस' के रूप में मनाने हेतु घोषित किया गया। ‘एडवांस्ड पोस्टल टेक्नोलॉजी 2.0’ के माध्यम से डाक विभाग ने अपनी सेवाओं को आधुनिक युग की गति और पारदर्शिता से जोड़ा है। यह पहल प्रौद्योगिकी, पारदर्शिता और सेवा गुणवत्ता के समन्वय का उत्कृष्ट उदाहरण है।

इस अवसर पर असिस्टेंट पोस्टमास्टर जनरल श्री शिवम त्यागी, प्रवर अधीक्षक, रेल डाक सेवा, अहमदाबाद श्री पियूष रजक, प्रवर डाक अधीक्षक, अहमदाबाद श्री चिराग मेहता, प्रवर डाक अधीक्षक, गांधीनगर श्री शिशिर कुमार, आईपीपीबी असिस्टेंट जनरल मैनेजर श्री रणवीर सिंह, चीफ मैनेजर श्री अभिजीत जिभकाटे, सहायक निदेशक श्री एम एम शेख, श्री वी एम वहोरा, श्री रितुल गाँधी, सहायक लेखाधिकारी श्री चेतन सैन, श्री रामस्वरूप मँगावा, सीनियर पोस्ट मास्टर श्री पीजे सोलंकी, सहायक डाक अधीक्षक श्री आर टी परमार, श्री अलकेश परमार, श्री एच जे परिख, श्री भाविन प्रजापति, श्री रोनक शाह, निरीक्षक श्री श्री विपुल चडोतरा, श्री यथार्थ दूबे, योगेंद्र राठोड सहित तमाम अधिकारी-कर्मचारी उपस्थित रहे।

ભારતીય ડાક વિભાગ દ્વારા ‘વિશ્વ ડાક દિવસ’નું આયોજન, ‘ભારતીય ડાક : નાણાકીય સશક્તિકરણ અંતિમ છેડા સુધી’ પર વિશેષ આવરણ પ્રકાશિત

ડાક વિભાગ માત્ર સ્થાનિક જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે પણ સંદેશાવ્યવહાર અને વ્યાપારમાં નિભાવી રહ્યું છે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા — ચીફ પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ ગણેશ વી. સાવલેશ્વરકર

‘પોસ્ટ ફોર પીપલ, લોકલ સર્વિસ ગ્લોબલ રીચ’ થીમ સાથે મનાવવામાં આવ્યો ‘વિશ્વ ડાક દિવસ’ : પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ કૃષ્ણ કુમાર યાદવ

ભારતીય ડાક વિભાગ દ્વારા ગુજરાતમાં ‘વિશ્વ ડાક દિવસ’નું ભવ્ય આયોજન 9 ઓક્ટોબરના રોજ કરવામાં આવ્યું. આ વર્ષની થીમ ‘પોસ્ટ ફોર પીપલ – લોકલ સર્વિસ, ગ્લોબલ રીચ’ છે, જે ડાક સેવાઓની સ્થાનિક સ્તરથી વૈશ્વિક સ્તર સુધીની સશક્ત ભૂમિકા અને અસરકારકતાને ઉજાગર કરે છે. વિશ્વ ડાક દિવસના અવસર પર, પ્રાદેશિક કાર્યાલય, અમદાવાદ ખાતે આવેલ ‘મેઘદૂતમ્’ સભાખંડમાં ગુજરાત પરિમંડલના ચીફ પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી ગણેશ વી. સાવલેશ્વરકર દ્વારા “ભારતીય ડાક : નાણાકીય સશક્તિકરણ અંતિમ છેડા સુધી” વિષય પર વિશેષ આવરણ તથા વિશ્વ ડાક દિવસની થીમ ‘પોસ્ટ ફોર પીપલ, લોકલ સર્વિસ, ગ્લોબલ રીચ’ પર વિશેષ વીરૂપણનું વિમોચન કરવામાં આવ્યું. આ પ્રસંગે પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ, ઉત્તર ગુજરાત પરિક્ષેત્ર શ્રી કૃષ્ણ કુમાર યાદવ, મહાપ્રબંધક (વિત્ત) ડૉ. રાજીવ કાંડપાલ, અને નિદેશક શ્રી સુરેખ રઘુનાથેન ઉપસ્થિત રહ્યા. કાર્યક્રમ દરમિયાન સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના, ડાક જીવન વીમા, અને ઈન્ડિયા પોસ્ટ પેમેન્ટ્સ બેંકના લાભાર્થીઓને પાસબુક અને પોલિસી બોન્ડ પણ પ્રદાન કરવામાં આવ્યા.

આ અવસરે ચીફ પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી ગણેશ વી. સાવલેશ્વરકર જણાવ્યું કે, ડાક વિભાગ માત્ર સ્થાનિક સ્તરે સંચારનું સશક્ત માધ્યમ નથી, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તર પર પણ પોતાની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવી રહ્યું છે. ‘ડાક સેવા એટલે જન સેવા’ના સિદ્ધાંતને અનુસરતા, વિભાગ સામાન્ય જનતાને પરંપરાગત ડાક સેવાઓ સાથે સાથે નાણાકીય સશક્તિકરણથી જોડાયેલી વિવિધ સેવાઓ પણ પૂરી પાડી રહ્યું છે અને એક સમર્પિત સેવા કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરી રહ્યું છે. ડાક વિભાગ પરંપરાગત સેવાઓના આધુનિકીકરણ, ડિજિટલ સમાવેશ અને નાગરિક સુવિધાના ક્ષેત્રોમાં પણ અગ્રણી ભૂમિકા નિભાવી રહ્યું છે. સામાન્ય જનતા સાથેના જોડાણને કારણે જ તેને ‘ડાક ઘર’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે — એક એવું સ્થાન, જ્યાં લોકો આવીને ઘર જેવી આત્મીયતાનો અનુભવ કરે છે.

મહાપ્રબંધક (વિત્ત) ડૉ. રાજીવ કાંડપાલે જણાવ્યું કે, ડાક વિભાગે માત્ર ઐતિહાસિક પરિવર્તનોને નજીકથી જોયા નથી, પરંતુ દરેક યુગમાં સામાન્ય જનજીવનનો અભિન્ન ભાગ બનીને સમાજમાં પોતાની પ્રાસંગિકતા જાળવી રાખી છે. ડાક વિભાગે હંમેશાં સમય સાથે પગલા મિલાવતાં, પરંપરાગત સેવાઓને આધુનિક તકનીક સાથે જોડીને, જનતા ના વિશ્વાસ અને સુવિધાને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપી છે. આજના યુગમાં ડાક વિભાગ નાણાકીય સમાવેશ તથા લોજિસ્ટિક્સ સેવાઓના ક્ષેત્રોમાં પોતાની અગ્રણી ભૂમિકા નિભાવી રહ્યું છે.

પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી કૃષ્ણ કુમાર યાદવે જણાવ્યું કે ‘વિશ્વ ડાક દિવસ’નો હેતુ વિશ્વભરના લોકોના દૈનિક જીવન, વેપાર તેમજ સામાજિક અને આર્થિક વિકાસમાં ડાક સેવાઓની ભૂમિકા વિશે જાગૃતિ વધારવો છે. ‘એક વિશ્વ – એક ડાક પ્રણાલી’ની સંકલ્પનાને સાકાર કરવા માટે 9 ઓક્ટોબર, 1874ના રોજ સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડના બર્ન શહેરમાં “યુનિવર્સલ પોસ્ટલ યુનિયન” (UPU)ની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, જેથી સમગ્ર વિશ્વમાં એકરૂપ ડાક વ્યવસ્થા અમલમાં લાવી શકાય. ભારત પ્રથમ એશિયાઈ દેશ હતો, જે 1 જુલાઈ, 1876ના રોજ આ સંસ્થાનો સભ્ય બન્યો હતો.  બાદમાં, 1969માં જાપાનના ટોક્યો ખાતે યોજાયેલી યુનિવર્સલ પોસ્ટલ યુનિયન કોંગ્રેસ દરમિયાન 9 ઓક્ટોબરને ‘વિશ્વ ડાક દિવસ’ તરીકે ઉજવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. શ્રી યાદવએ વધુમાં જણાવ્યું કે ‘એડવાન્સ્ડ પોસ્ટલ ટેક્નોલોજી 2.0’ દ્વારા ડાક વિભાગે પોતાની સેવાઓને આધુનિક યુગની ગતિ, પારદર્શિતા અને ગુણવત્તા સાથે જોડીને નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચાડી છે. જે ટેક્નોલોજી, પારદર્શિતા અને સેવા ગુણવત્તાના સમન્વયનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.

આ અવસરે સહાયક પોસ્ટમાસ્ટર જનરલ શ્રી શિવમ ત્યાગી, પ્રવર અધીક્ષક, રેલ ડાક સેવા, અમદાવાદ શ્રી પિયૂષ રજક, પ્રવર અધીક્ષક, અમદાવાદ શ્રી ચિરાગ મહેતા, તેમજ પ્રવર અધીક્ષક, ગાંધીનગર શ્રી શિશિર કુમાર ઉપસ્થિત રહ્યા. તે ઉપરાંત આઇપીપીબી આસિસ્ટન્ટ જનરલ મેનેજર શ્રી રણવીર સિંહ, ચીફ મેનેજર શ્રી અભિજીત ઝિભકાટે, સહાયક નિદેશક શ્રી એમ. એમ. શેખ, શ્રી વી. એમ. વહોરા, શ્રી રિતુલ ગાંધી, સહાયક લેખાધિકારી શ્રી ચેતન સૈન, શ્રી રામસ્વરૂપ મંગાવા, સિનિયર પોસ્ટમાસ્ટર શ્રી પી. જે. સોલંકી, સહાયક અધિક્ષક શ્રી આર ટી પરમાર, શ્રી અલ્કેશ પરમાર, શ્રી એચ. જે. પરીખ, શ્રી ભાવિન પ્રજાપતિ, શ્રી રોનક શાહ, નિરીક્ષક શ્રી વિપુલ ચડોતરા, શ્રી યથાર્થ દુબે, શ્રી યોગેન્દ્ર રાઠોડ સહિત અન્ય અધિકારીઓ હાજર રહ્યા હતા.

“World Post Day” celebrated by the Department of Posts in Gujarat with the theme “Post for People – Local Service, Global Reach”

Department of Posts is playing a vital role in Communications and Trade globally-Chief Postmaster General Ganesh V. Sawaleshwarkar

'World Post Day' is creating awareness about the role of Postal services in people’s daily lives, trade, social and economic development worldwide-Postmaster General Krishna Kumar Yadav

A special Cover on the theme “India Post: Financial Empowerment to the Last Mile” released on 'World Post Day' at Ahmedabad

 

Department of Posts celebrated ‘World Post Day’ with great enthusiasm in Gujarat on 9th October. This year’s theme, “Post for People – Local Service, Global Reach,” highlights the vital role and effectiveness of postal services from the local to the global level. On the occasion of World Post Day, a special cover on the theme “India Post: Financial Empowerment to the Last Mile” and a special cancellation on the 'World Post Day' theme “Post for People – Local Service, Global Reach” were released by Chief Postmaster General, Gujarat Circle, Shri Ganesh V. Sawaleshwarkar in the presence of Postmaster General, North Gujarat Region, Shri Krishna Kumar Yadav, General Manager (Finance) Dr. Rajeev Kandpal, and Director Postal Services (HQ) Shri Surekh Raghunathan, at the ‘Meghdootam’ Hall, Regional Office, Ahmedabad. On this occasion, passbooks and policy bonds were also distributed to the beneficiaries of Sukanya Samriddhi Yojana, Postal Life Insurance, and the India Post Payments Bank.

On this occasion, Chief Postmaster General Shri Ganesh V. Sawaleshwarkar said that the Department of Posts has been a strong medium of communication and plays a significant role globally. Through the "Dak Seva Jan Seva" initiative, the Department serves as a dedicated service center, providing both traditional postal services and financial empowerment services to the public. Embracing modernization, India Post is at the forefront of transforming its legacy services through digital integration, ensuring greater convenience and accessibility for citizens. Owing to its deep connection with common people, the post office is fondly called as a ‘Dak Ghar’—a space where people feel welcomed, valued, and at ease.

General Manager (Finance) Dr. Rajeev Kandpal stated that the Department of Posts has closely witnessed historical transformations and has remained an integral part of the lives of the common people, maintaining its relevance across generations. By keeping pace with the times, the department has consistently integrated traditional services with modern technology, giving the highest priority to public trust and convenience. In the present era, the India Post continues to play a leading role in financial inclusion and logistics services.

Postmaster General Shri Krishna Kumar Yadav said that the aim of World Post Day is to create awareness about the role of postal services in people’s daily lives, trade, and social and economic development worldwide. To realize the concept of “One World – One Postal System,” the Universal Postal Union (UPU) was established on 9th October 1874 in Bern, Switzerland, enabling a uniform postal system across the world. India was the first Asian country to become a member on 1st July 1876. Later, in 1969, during the Universal Postal Union Congress held in Tokyo, Japan, this foundation day, 9th October, was declared as World Post Day. Through "Advanced Postal Technology 2.0," the Department of Posts has enhanced its services with the speed and transparency of the modern era. This initiative is an excellent example of the integration of technology, transparency, and service quality.

On this occasion, Assistant Postmaster General Shri Shivam Tyagi, Senior Superintendent, Railway Mail Service, Ahmedabad Shri Piyush Rajak, Senior Superintendent, Ahmedabad Shri Chirag Mehta, Senior Superintendent, Gandhinagar Shri Shishir Kumar, IPPB Assistant General Manager Shri Ranveer Singh, Chief Manager Shri Abhijeet Jibhkate, Assistant Directors Shri M.M. Shaikh, Shri V.M. Vahora, and Shri Ritul Gandhi, Assistant Accounts Officer Shri Chetan Sain, Shri Ramswaroop Mangawa, Senior Postmaster Shri P.J. Solanki, Assistant Superintendent Shri Alkesh Parmar, Shri H.J. Parikh, Shri R T Parmar, Shri Bhavin Prajapati, Shri Ronak Shah, Inspectors Shri Vipul Chadotra, Shri Yatharth Dubey, Shri Yogendra Rathod, along with other officials were present.

 

 

डाक विभाग द्वारा 'विश्व डाक दिवस' का आयोजन, 'भारतीय डाक: वित्तीय सशक्तिकरण अंतिम छोर तक' पर जारी हुआ विशेष आवरण

डाक विभाग न केवल स्थानीय स्तर पर बल्कि वैश्विक स्तर पर भी संचार और व्यापार में निभा रहा महत्वपूर्ण भूमिका- चीफ पोस्टमास्टर जनरल गणेश वी. सावलेश्वरकर

‘पोस्ट फॉर पीपल, लोकल सर्विस ग्लोबल रीच’ थीम के साथ मनाया गया ‘विश्व डाक दिवस’ : पोस्टमास्टर जनरल कृष्ण कुमार यादव